Mini YEKA’lar Hakkında Bir Yazı.

Mini YEKA’lar hakkındaki bu yazıyı okumak 4 dakikanızı alacaktır, keyifli okumalar.

1300kWh/m²/yıl ile 2000kWh/m²/yıl arasında ışınım değerine sahip bu harita sınırları içerisinde önümüzdeki yıl Mini YEKA’lar adıyla 100 adet güneş enerjisi ihalesi gerçekleşecek. İhale ile alakalı birçok belirsizlik yakın zamanda yayınlanacak şartnameyle ortadan kalkacak olsa da çıkacak fiyatlar merak konusu. Ben de bugüne kadar tecrübe ettiğim bazı konulardan yola çıkarak merakımı gidermeye çalıştım.

Öncelikle bugünü konuşmaktan ziyade 4 yıl sonrasını öngörmek lazım diye düşünüyorum. Sektöre girdim gileli uzamayan ve hakkını kaybeden bir tane bile projeye denk gelmedim:). Ama yine de iyimser olalım Ve 4 yıl sonrasını değerlendirelim. Niye mi 4 yıl? 6 ay ihale sonuçlanması, 24 ay ön lisans alımı, 22 ay inşaat süresini üst üste eklediğimizde 52 ay yapıyor. Buradan 4 aylık inşaat sürecini çıkarırsak 48 ay(4 yıl) sonrasının şartlarına göre fiyat vermek oldukça legal bir strateji. Sektörde şimdiden 10 yıllık tecrübesi olan ve analizlerine değer verdiğim Abi’m Orçun Başlak’ın GES yatırım maliyeti konusunda yazdığı yazıda yatırım maliyeti öngörüsü 2024 yılı için 300kUSD/MWp(Ben de bu öngörüyü destekliyorum.). Türkiye için üretim değerleri de kullanılan teknolojilere göre aşağıdaki seyirde gidiyor diyebiliriz.

Bugüne kadar yatırımların genelinde karşılaşılan ‘bekleyip görelim’ mantığı yine fayda sağlayabilir gibi görünse de bazı illerde yatırımların ölçeklenebilme durumu bunu engelleyecek diye düşünüyorum. Taslak sunuma göre 100 proje bir ilde maksimum 5 proje olacak şekilde yaklaşık 40 ile bölünecek. Bu da bazı illerde 40-50 MW’lık kurulum demek. Yani bir ile odaklanarak arazinin yetmesi ve teminatın bulunması durumunda 10 MW yerine parçalı veya tek parça olarak 40-50 MW’lık projelere teklif veriyormuş gibi ihalelere hazırlanılabilecek. Bu da parçalı olursa ilk projelerin yüksek özkaynakla hızla inşasına sebep olacak diye düşünüyorum ki 10 MW’ı yüksek özkaynak oranıyla yapabilecek güçte bir çok firma var. Bu durum; sonraki projelerin inşasının ilk projenin re-finansmanı, yeni proje finansmanı veya belirli oranda ilk projenin geliri ile öz kaynağa destek yaratılarak finanse edilmesini sağlayacaktır. Tek parça olursa da finansman maliyeti muhakkak azalacaktır.

CAPEX kısmını en iyi analiz eden bir çok EPC firmasının, panel üreticisinin ve O&M firmasının belirli ekonomik büyüklüğe ulaştığını da düşününce fiyatların rekabetçi ve bir o kadar da şaşırtıcı çıkacağını öngörüyorum. Yetemedikleri durumda da ufak konsorsiyumlar muhakkak oluşacaktır. Sonuçta tüm sektörün tek ortak düşüncesi ve motivasyonu var. O da; “Mini YEKA’ların sektöre can suyu olması”. Eminim, herkes bu projelerin bir yerinden tutmak isteyecektir.

Yukarıdaki senaryo, fiyatları sürpriz hale getireceğini düşündüğüm 2-3 senaryodan bir tanesi. Henüz şartname yayınlanmadığı için sadece Bakanlık’ta paylaşılan Mini YEKA’lar özelindeki sunum üzerinden ilerledim. Eğer senaryoda, mevzuata aykırı bir tablo varsa yorum olarak paylaşmanızı çok isterim.

Bu sefer bir rakam paylaşmıyorum, çünkü yazı şahsi fikirlerimi içerse de konu Solarian için güncel🤐. Ama IEA’nın Renewable 2019 Türkiye lansmanından bir sunumu aşağıda paylaşıyorum. Dünya’daki tüm ihale sonuçlarının ortalaması alınarak oluşturulmuş bir grafik.

Yani demem o ki; güncel piyasa fiyatı 45-55USD iken rüzgar ihalelerindeki gibi eksi fiyata eş rakamlar çıkarsa şaşırmayın:)

Öncelikle ülkemiz, sonrasında tüm yarışmacılar için Mini YEKA’ların faydalı olmasını dilerim.

“First weigh the considerations, then take the risks.”

HELMUTH VON MOLTKE.

10.12.2019