2021’den 2022’ye YEKA GES-3 Fiyat Analizi

2021 yılında aklımızın almadığı bir çok olaya şahit olduk. Şaşkınlık eşiğimiz alt üst oldu. Bu durum YEKA GES-3’ler için de geçerli.

Her ne kadar 30kr/kWh tavan fiyatı az görüp bu fiyatı 35kr/kWh’e çıkartılması için çaba sarf edenler olduysa da sadece bir yarışmanın 30kr/kWh üzerinde bitmesi, verilen ilk tekliflerin ortalamasının 30kr/kWh’i geçtiği yarışma oranının sadece %56 olması ve tekliflerin 5kr/kWh’e varan standard sapmaya ulaşması şaşkınlık eşiğini alt üst eden olayların başında gelenler diyebiliriz.

Biz gelelim güncel fiyatların durumuna. 2021 Mayıs ayında neticelenen ihaleler için kazanan fiyatların ortalama değeri 21.77kr/kWh’di. O zaman için yaklaşık 2.54$cent/kWh’e denk geliyor. Güncel fiyata geçmeden önce fiyat değişim hesap formülünü hatırlamakta fayda var.

Formüle göre kazanan fiyat Temmuz 2021’de geçerli olacak şekilde işlemeye başlıyor ve Ocak 2022’ye kadar 2 kere revize edilerek günümüz fiyatına ulaşılıyor. Bu rakam, ilk fiyat olarak 21.77kr/kWh’i baz aldığımızda Ocak 2021 itibariyle %17.75 artışla 25.63kr/kWh’e denk geliyor ki bunun $cent/kWh karşılığına bakıldığında yaklaşık 1.89$cent/kWh ile %25’lik bir azalma demek. Bu farkın sebebi tahmin edeceğiniz üzere namı diğer ‘kurdaki ralli’.

Henüz YEKA’lar belli olmadan gerçekleşen gelirdeki bu kayıp gerek banka tarafında olsun gerek yatırımcı tarafında olsun ciddi bir güvensizlik yaratmıştır.

Normal şartlar altında çok önemsenmeyen ama bu yatırımda ciddi öneme sahip bir konu da TCMB kuru ile piyasa kuru arasındaki %2-3’lük fark ve tahsilat ile fatura arasındaki yaklaşık 50 günlük vade. Bu durum zaten riskli olan YEKA GES-3’ün kredi ödeme riskini daha da artırıyor.

Bir başka konu da elektrik fiyatlarının gün geçtikçe gerçek değerine ulaşması. Piyasanın zamanla serbest ve gerçek hale gelmesiyle kazanan fiyat ile piyasa fiyatı arasındaki makas oldukça arttı. Bu durumda tüm tarafların uyku moduna geçmesi iyi fikir gibi duruyor keza güncel elektrik fiyatı baz alındığında örnek bir RoIC üzerinden yatırımı geciktirmenin faydası aşağıdaki gibi çıkıyor.

Aslında elektrik her saat kendini fiyatlayabilen bir enerji. Bu fiyat formüldekiler de dahil olmak üzere bir çok parametreden etkileniyorken neden bu karmaşık formüle karar verildiği kafamda soru işareti hala. Oysa fiyat çok basit bir formülle her ay elektrik fiyatının değişimi oranında değişse daha anlaşılır ve doğru fiyatlama olmaz mıydı? Belki o zaman şuan sessiz kalmak yerine ‘aday YEKA’ları hala değerlendirmediniz’ diye bir istek, canlılık belirtisi görürdük. Şuanki durumda YEKA’lar 3 yıl belirlenmesin, kimse ses etmez gibi geliyor.

09.01.2021